Paalam... Ka Bel...

Hindi ko sinasabing kilala ko siya.  Pero hindi ko makakalimutan ang araw na nakaharap ko siya ng personal.  Mga bandang hapon yun, sa isang gusali sa may kanto ng abenida ng Timog at Quezon.  Isinama lang ako dahil wala siguro paglagyan sa akin sa bahay.  Hindi ko matandaan kung saan din kami galing nun.  Basta ang natatandaan ko lang ay yung madilim na hagdanan na tinatahak namin paakyat.  Maya-maya inabot namin ang isang silid at kinatok, sabay bukas ng pinto at lumabas ang taong hinahanap. 

 

Si ginoong Crispin Beltran.  Gulat na gulat ako.  Kilala na si ginoong Beltran noon.  Mai-u-ugnay ang kanyang pangalan sa bawat manggagawang inapi.  Siya ang namumuno ng Kilusang Mayo Uno noon.  Aktibo sa pagsusulong ng bawat karapatan ng manggagawang Pilipino.  Kahit ang utak ko ay lumilipad sa mga maka-mundong hangarin - tulad ng kung anong isusuot bukas, sino kaya pwedeng ligawan, saan kaya makagala - napatigil ako.  Si Ka Bel nga!  Sa isip ko lang, mas may tsansang makasalubong pa ako ng artistang sikat kaysa makaharap si Ka Bel, kaya talagang nagulantang ako.  Anong layunin namin at makikipagkita kay Ka Bel?

 

Gulat pa rin ako.  Kahit na alam kong kahalo sa pakikibaka ng mga manggagawa ang kasama kong pumunta dun.  Hindi ko inaasahan na makakasalimuha ko ang isa sa mga prominenteng taong nagsusulong upang umunlad ng kalagayan ng mga manggagawang Pilipino na habambuhay na yatang inaapi.  At hindi rin mai-alis ang tingin ko sa braso nyang nakabalot ng benda.  Siguro napansin niya rin yun at bigla na lang napasabing, “Ah yan ba… wala yan… nahampas na lang yan sa isang rally”.  Tila yata nadagdagan na naman ang pagkagulat ko.  Bakit may mga taong tinitiis ang mga pahirap para lang sa kakarampot na prebilihiyong pilit pang ipinagkakait ng mga ganid na kapitalista?

 

Noon, hindi ko pa naiintindihan.  Basta ang alam ko lang binubuhos ng mga katulad ni Ka Bel ang kanilang lahat ng makakaya para lang sa kakarampot na perang maaaring makuha, pandagdag sa maiu-uwi nilang sahod buwan-buwan.  Pandagdag sa gastusin sa bahay.  Pandagdag sa pambili ng ulam, baon ng mga bata, pambayad sa kuryente at kung anu-ano pang babayarin.  Pandagdag sa budget upang kahit minsan sa isang buwan ay makagala at makapasyal kasama ang buong pamilya.  Hindi ko pa naiintindihan noon ang mga katulad nilang patuloy na kinukutya ng lipunan.  Ang mga katulad nilang palaging binabatikos ng mga naiirita, lalo na ang mga ibang nasa alta-sosyedad natin dahil wala na raw ginawa kundi ang madalas na pagwe-welga.  Silang binabatikos ng mga hindi nakakaintindi kung papano mamuhay ng kakaunting sinasahod na kulang pa para magkaroon ng disenteng libing sa oras na dumating ang araw ng kanilang paghihimlay.

 

Ngayon ay patay na si Ka Bel, na isa sa mga kinikilala sa larangan ng pagsusulong ng karapatan ng manggagawang Pilipino.  Hindi ko talaga siya kilala pero isa siya sa mga hinahangaan ko.  Isa siya sa nagmulat sa akin sa mga bulok na isyu ng lipunan, lalo na sa mga problemang kinahaharap ng bawat inaaping manggagawa dito sa ating bansa.  Sa paglipas ng taon ay patuloy niyang pinaglaban, simula sa pag-o-organisa sa kalsada hanggang sa masalimuot na mundo ng pulitika.  Marahil hanggang sa huling hininga, inisip pa rin niya ang kalagayan ng mga kapwa nyang naghirap para may mai-uwing disenteng kita.

Mabuhay ka, Ka Bel!

Mananatiling buhay ang mga ipaglalaban mo sa aming alaala.

 

Hindi ko pa rin makalimutan ang pagtatagpo doon sa gusali kung saan nakita ko si Ka Bel.  Madilim ang pasilyo na kinatatayuan namin ngunit nagsisilbing liwanag ang isang katulad niya...